Работа в установках с сильным током

Kuvvetli Akım Tesislerinde Nasıl Çalışma Yapılır ?

Özelleştirilen Elektrik Dağıtım Şirketlerinde çalışan teknisyen ve mühendis kardeşlerime bazı paylaşımlarda bulunmak istiyorum. Uzun seneler çaliştiğim firma Türkiye de %25 oranında tesise anahtarlama elamanı üretmiş olup halen 23 yıldır çalışan ürünleri sahada mevcuttur. Eski ürünlerde manevra ve çalışma yapılırken yaralanma ve ölümlü kazalar yaşanabilmektedir. Bu tip olaylar yaşanmaması tecrübelerin paylaşımı ve eğitim ile olacaktır. Personeller ; Hangi talimatları kimden alarak iş başı yapmışlardır. Yani arıza kaydı ve görevlendirme ne üzerinedir. Yazılı görevlendirme var mıdır? Giriş bölümü ilginç mi geldi? Bu sorular ölümlü ya da sakat kalma riski yüksek bir kaza sonrası sorulacak akla ilk gelen sorulardır. Bir taraf kendini savunurken diğer tarafta suçluyu bulmaya ya da suçu bir kimselere yüklemeye çalışacaktır.

Söz konusu modüler hucreler Türkiye ‘de kullanılmaya başlamadan önce yani 2000 yılı öncesinde ve 2000 yılı sonrasında, Yüksek Gerilime ve akımına kapılarak kaza geçiren ve/veya ölümle sonuçlanan elektrik kazalarının sayısı araştırıldığında ne kadar faydalı bir iş yaptığımız, insan hayatına verdiğimiz önemin anlaşılmasını sağlayacaktır. Biz ürünlerimiz ile ilgili bu güne kadar hem teknisyen bazında hem de mühendis bazında binlerce kişiye eğitim verdik. Can , mal kaybını önlemeye çalışan dokunmaya karşı önlemli, insan hatalarına karşı maksimum koruma sağlayan yeni ürünler hücreler geliştirdik geliştirmeye devam etmekteyiz. Ancak bu ürünleri kullanacak olanların yetkisiz personeller olmaması gerekir. Halen Yürürlükte olan ‘’ ELEKTRİK KUVVETLİ AKIM TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ ‘’ ( Resmi Gazete Tarihi : 30.11.2000 Resmi Gazete Sayısı:22280 ) incelendiğinde bu tip tesislerde kimlerin nasıl çalışacağı yoruma gerek kalmaksızın talimatlandırılmıştır.

Ülkemizdeki elektrik işletmeciliğinin ve tasarımının el kitabı olan ve halen yürürlükte olan ‘’ ELEKTRİK KUVVETLİ AKIM TESİSLERİ YÖNETMELİĞİ ‘’ ( Resmi Gazete Tarihi : 30.11.2000 Resmi Gazete Sayısı:22280 ) incelendiğinde Yüksek Gerilim Tesislerinde kimlerin nasıl çalışacağı yoruma gerek kalmaksızın talimatlandırılmıştır.

Bu yönetmeliği anlamaya çalışalım.

Hücre üreticilerinin verdiği montaj yönergeleri , devreye alma – devreden çıkarma talimatları, hücre bakım yönergeleri ışıklı ikaz göstergeleri , gözetleme pencerelerini ele alarak hataları önlemeye çalışmamız hakkında bilgilendirme yapalım. Öncelikle çalışılacak-manevra yapılacak hücre biriminin akım yönü tespit edilerek giriş hücresi mi çıkış hücresi mi olduğu bina içerisine asılan tek hat şemaları ile saptanmaya çalışılır. Ters besleme olup olmadığı da canlı uçlara el sürülerek elbette anlamaya çalışılmaz !… Işıklı göstergeler hücrelerin içerisinde enerji olup olmadığını gösterir. Bu bir giriş hücresi ise girişi topraklanamaz ve dolayısıyla hücre içinde herhangi bir çalışma yapılamaz. Bir önceki merkezden enerjinin kesilmesi gerekir ki çalışılacak hücrede giriş toprak bıçakları basılabilsin, kapatılabilsin.. Hücre; manevra talimatlarına göre izole edildikten sonra, hücre içerisine fiziki olarak girmeden önce gözetleme pencerelerinden varsa elektriği açan ayırıcıların açıp açmadığı gözetlenir. Hücre topraklanır. Toprak bıçaklarının kablo başlıklarını kısa devre eden görüntüsü dikkatle takip edilir. Işık göstergeli ve sesli elektrik faz kontrol kalemleri ile enerji olabilecek her açık uca temas ettirilir sonrasında topraklama ıstankası ile tüm iletken bölümler topraklanır. Ayırıcının kapalı tip yani gaz tüpü içerisinde olan tipi varsa üç adet açıkta olan ucuna da önce gerilim kontrolu sonra topraklama yapılır. Söz konusu hücrede ayırıcı döner ayırıcılı yani çıplak baralar (izolesiz) ile yapıldığından bu kısımın görerek de kapalı ya da açık olduğu tespit edilir. Ayırıcı açıldığında üç faz devresi de metal muhafazalı hücrenin metal gövdesine temas eder. Bu hücreler tek bir yerden topraklandığında dahi tüm metal gövde topraklanmış demektir. Aslında bu tip ayırıcı daha emniyetli bir görüş mesafesi sağlamaktadır. Bu hücrelerin kullanışlı olması , talep eden Dağıtım Şirketinin yada manevra yapan kişinin bilgisine bağlı olarak tercihe göre değişebilir. Günümüzde tamamı kapalı gaz izoleli ürünler de tercih edilmektedir. Bu konuyu 13. Bölümde anlatacağım. Anlattıklarım hava izoleli modüler hücreler hakkında hiç bilgisi olmayanlar için yabancı gelebilir. Muhakkak bir ön bilginizin olması gerekiyor. Yeni mezun mühendis arkadaşlarım da basit anlatımdan faydalanabilirler. Bunun için üretici katalogları incelenmeli, sahada teknik ekipler ile gözlem yapılmalıdır.

Üretilen Metal Muhafazalı yada Gaz izoleli Hücrelerin her grubunda ekte verilen Bakım ve İşletmeye alma kitapçığı vardır. Burada bakım çalışmalarına başlamadan önce : Hücreler ve Ana Bara ENERJİSİZ hale getirilmeli , gerekli topraklamalar yapılmalıdır ” ibaresi yazmaktadır. Bundan kasıt ilk giriş hücresinden enerji kesilerek üst barada enerji sıfırlanmalıdır ki hücre içerisinde çalışma yapılırken çalışılan hücrenin her iki yanındaki veya üst ana baradan herhangi bir arıza meydana gelmesi durumunda hücreye ısı veya gerilim atlaması engellenebilsin. Standart bir bakım da bile bu işlemler muhakkak sırası ile takip edilir. Çalışana zarar verecek gerilim ve akım size yakın durmasın. Sonuç: merkezin enerjisinin komple kesilmesi gerektiğidir. Gaz izoleli hücrelerde bara tam kapalı bir bölümde olsa dahi, kablo bağlama bölümü içinde montaj yapılırken yine barada sıfırlama ( enerjisiz ) yapılmalıdır. Giriş ayırıcısı ya da kesicisine kumanda edilemediği durumlarda bir önceki kabinden enerji kesilmeli ve arızalı kabinde (Hücrelerin bulunduğu merkez kabin olarak tabir edilmektedir.) hücre üzerinde yazılı talimatlardaki manevralar yapıldıktan ve gerekli tedbirler alındıktan sonra
1. göz ile kontrol
2. neon lamba ile kontrol
3. topraklama ıstankası ile kontrol
4. yıldız topraklama pensi ile çalışma topraklaması,
yapılarak modüler hücre içerisine girilir ve çalışma yapılır. Bir arıza olduğu bilinerek iş mahalline gidilmiş ise bu gibi durumlarda daha bir tedbirli olmak gerekir. İzolasyon delinmeleri oluşmuş, ana gövde topraklamaları kopmuş, canlı gerilim uçları gövdeye değmiş olabilir. Elektrik Dağıtım Şirketlerinde çalışanlar her ne kadar EKAT belgeli olsalar dahi başlarında Elektrik Mühendisi bulunmalıdır. İş emniyet görevlisi ve sorumlusu bu kişidir. Kaza ve arıza durumunda ilk raporu tutacak olan sorumlu kişi bu mühendistir. Bu tip olaylardan çıkartılan dersler ile ilerleyen zamanlarda diğer çalışanlara fayda sağlayabilsin.

Hava izoleli modüler hücreler bakımsız değildir. Arızalanmalara karşı önlem olarak bazı önerilerimiz vardır. BAKIM SIKLIĞI başlığı altında :
GENEL BAKIM’ın en geç iki yılda bir, ÇOK KİRLİ ortamlarda kullanılan hücrelerde özellikle katı yalıtım malzemelerinin en geç yılda bir kere kontrol edilmesi ve temizlenmesi imalatçı firmalar tarafından önerilmektedir. Her hücre ile birlikte verilen bakım kitapçıklarında aşağıdaki ifadeler yer alır.
Kumanda Mekanizmaları:
1. Tüm teçhizatların kumanda mekanizmalarının doğru çalıştığını, pozisyon göstergelerinin doğru pozisyonları gösterdiğini kontrol ediniz.
2. Mekaniki Kilitlemeler: Hücrelerin mekanik kilitlemelerinin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz.
Kuvvetli Akım yönetmeliğini esas alarak ilave etmemiz gereken konular aşağıdadır. Bu bölümde kırmızı renkli kısa notlar yazdım. Bu soruları kendinize sorunuz.
Kuvvetli Akım Tesislerinde çalışma yapmak
a) Genel tanımlar:
1) Elektrik kuvvetli akım tesisleri: İnsanlar, diğer canlılar ve eşyalar için bazı durumlarda (yaklaşma, dokunma vb.) tehlikeli olabilecek ve elektrik enerjisinin üretilmesini, özelliğinin değiştirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini, dağıtılmasını ve mekanik enerjiye, ışığa, kimyasal enerjiye vb. enerjilere dönüştürülerek kullanılmasını sağlayan tesislerdir.

İşletme Güvenliğine İlişkin Hükümler Kuvvetli akım tesislerine girmek Madde 59- Kuvvetli akım tesislerine meslekten olmayan kimselerin girmesine ve özel gereçler olmadan bunlara dokunulmasına izin verilmez. Ayrıca tesislerin girişinde işletme personeli için gerekli iş güvenliği malzemeleri her zaman hazır bulundurulacaktır. Bu tesislere herhangi bir nedenle geçici olarak herkesin girmesine izin verilirse, meslekten olmayanların, tehlikeye uğramasını önleyecek önlemler alınacaktır.

Kuvvetli akım tesislerine girilmesi ziyaretçiler için tehlikeli olacaksa bunların ancak işletme tarafından özel olarak görevlendirilmiş olan ve tesisleri tanıyan bir kimsenin gözetimi altında küçük topluluklar halinde girmesine izin verilir. Kuvvetli akım tesislerinde çalışmak Madde 60- Tüm yüksek gerilimli kuvvetli akım tesislerinde teknik konulardan sorumlu elektrik mühendisi olmalıdır. 154 kV ve daha büyük kuvvetli akım tesislerinde (uzaktan kumanda edilen TM ler hariç) işletme sorumlusu olarak en az bir elektrik mühendisi bulundurulmalıdır. Bu Mühendisin iş güvenliği ve iş emniyeti açısından sorumluluğu, tesiste uyulması gereken iş güvenliği yöntemlerini tespit etmek, emniyetli bir işletme için uyulması gerekli kuralları belirlemek ve gerekli araç gereçleri tespit ederek söz konusu kurallara uyulması yönünde denetlemeler yapmaktır. Kuvvetli akım tesislerinde yapım, bakım ve işletme esnasında işi yapan elemanın kişisel hatalarından oluşacak kazalarda bu mühendise hukuki sorumluluk yüklenemez. Yeterli güvenlik önlemleri alınmadan ve özel araçlar kullanılmadan yüksek gerilim altında hiçbir şekilde çalışma yapılamaz.

Kuvvetli akım tesislerinde yüksek gerilim altında ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş olan kurum ve kuruluşlar tarafından bu amaçla açılmış olan eğitim kurslarını bitirerek “Kuvvetli Akım Tesisleri’nde Yüksek Gerilim Altında Çalışma İzin Belgesi” alan elektrikle ilgili fen adamları ya da bir mühendisin sorumluluğu ve gözetimi altında olmak üzere öteki görevliler çalışma yapabilir. Yeterli elektrik bilgisi olmayan kimseler yardımcı olarak çalıştırılacaksa bunlara önceden ilgili kuruluşlar tarafından hazırlanan gerekli yönergeler verilecek ve açıklamalar yapılacaktır.

Müşterek direklerde alçak gerilimli bölümlerde çalışma yapılacağında yüksek gerilimli hattın gerilimi mutlaka kesilecektir. Gerilim altında olmayan tesis bölümlerinde çalışılacağında gerilim altında bulunan öteki bölümler nedeniyle çalışanların her hangi bir tehlikeye uğramaması için gerekli önlemler alınacaktır. 61 inci maddedekilerin dışında örneğin şu önlemler alınabilir:
– Gerilim altındaki tesis bölümlerinin kapatılması ya da yalıtkan bir kılıfla örtülmesi,
– Çalışma sırasında sürekli gözetim, ( Gözetim yapan 2. Personel var mıdır varsa yetkisi nedir ?)
– Çalışma yapılan yerin bir engelle çevrilmesi. Ancak, bu durumda aygıtlarla tehlikesiz ve serbest olarak hareket edilebilmelidir.

Çalışanların güvenliğini sağlamak için alınacak önlemler Madde 61- İşletme sorumluları genellikle yapılacak işler için görevlendirilen kişilere

işin süresi, yeri, cinsi ve önemine ilişkin yazılı yönergeler vereceklerdir. (İşletme sorumlusu mühendis var mıdır varsa kimdir ? ) Aşağıdaki durumlarda yazılı yönergeler verilmeyebilir:
1) İşi yapmakla görevlendirilen kimselerin yeterli teknik bilgi ve görgüsü varsa, kendisi ve yardımcıları için gerekli güvenlik önlemlerini kendi sorumluluğu altına alabilirse,( Söz konusu işin başında bir mühendis var mıdır varsa bile çalışan personelin Kuvvetli akım tesislerinde çalışabilmesine olanak sağlayan EKAT BELGESİ var mıdır?)
2) İşletme sorumlusu tüm devre açma ve kapama işlerini kendisi yapar ya da gözetimi altında yaptırır ve yapılan işleri kendi denetlerse.( Yine söz konusu arızalı işte işin başında yetkili bir mühendis var mıdır? Yapılan işleri denetlemiş ya da manevraları bizzat kendisi yapmış mıdır?) Sözlü olarak ya da telefonla verilen emirler, bu emri alan kimseye tekrar ettirilecektir.

İlgililerin saatleri birbirine göre tam olarak ayarlanmalı ve ek güvenlik önlemi olarak işe başlarken gerilimin kaldırılması ve iş bittikten sonra gerilimin uygulanması sırasında yeterli süre bırakılmalıdır. Kuvvetli akım tesislerinde yapılacak bakım-onarım çalışmaları sırasında çalışanların hayatının korunması açısından mutlaka alınması gereken önlemler aşağıda açıklanmıştır:
a) Gerilimin kesilmesi: Bakım ve onarım yapılacak yere enerji sağlayan tüm kesicilerin açılması ve bunlara ait ayırıcılar ile ayırma işleminin emniyet altına alınması gerekir.
b) Tekrar gerilim verilmesinin önlenmesi Gerilimin kesilmesi için açılmış olan kesici ve ayırıcıların bir başkası tarafından yanlışlıkla kapatılmasını önlemek üzere gerekli önlemlerin alınmış olması gerekir. Bu maksatla, bu aygıtların varsa tahrik ve kumanda kilitleme düzenleri kilitlenebilmeli, aygıtların üzerine “kapamak yasaktır”, “hat üzerinde çalışılıyor” gibi yazılar asılmalıdır. ( Müdahale edilecek olan merkeze bir önceki merkezden ya da sonraki merkezden enerji verilme olasılığına karşı önlem alınmalıdır. Arızaya müdahale eden kişilerin bu tedbirleri kendisinin alması beklenemez. Bir kişi aynı anda iki yerde de bulunamaz. Bu durumda servis ekipleri ulaşımı sağlayan soför hariç en az 3 kişiden oluşmalıdır. Ekibiniz bu sayıya sahip midir? Bu önlemler, örneğin kesicilerin kapanmasını önleyici anahtarlı kilitleme düzeninin anahtarının, çalışacak kişi tarafından alınması ile daha emniyetli çalışma sağlanabilir.

Bir çalışma yeri birden fazla noktadan besleniyorsa, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen önlemler her besleme noktası için uygulanacaktır. (İşe ait elinizde elektrik tek hat şemasından başka bir şey yoktur. Buna göre enerjinin geliş yönünü yani besleme yönünü tespit etmek için ilgili kurumun yeterli bilgiyi vermesi gerekir. Her merkezde besleme yönünü ve merkezin öncesi ile sonrası hakkında bilgiler göz hizasında duvarda asılı bulunmalıdır. Bu tek hat şeması asılı olsa dahi güncel midir. En son güncelleme tarihi üzerinde yazılı mıdır ? Buna çok dikkat ediniz.

c) Çalışılacak yerde gerilim olmadığının kontrolu: Tesislerin bir bölümünde çalışma yapmak için gerilimin kaldırılması gerekiyorsa, devre kapama ve açmalarının belirli bir zamanda yapılacağını bildirmek yeterli değildir. Çalışılacak yeri besleyen tüm kesicilerin açılmış olmasına rağmen söz konusu tesis bölümünün gerilim altında olup olmadığı gerekli ölçü veya gösterge cihazları ile denetlenmeli ve denetleyen kimse gerilim olmadığı kanısına vardıktan sonra çalışmaya başlanmalıdır. (Bu denetlemeyi ilgili mühendis yapar ve işyerini enerjisiz olarak montaj yapacak elemanlarına teslim eder. Etmesi gerekir. Denetleme yapılmış mıdır? )

Üzerinde çalışılacak bir tesisin gerilim altında olmadığının saptanmasında, yalnız devresi kesildikten sonra ölçü aygıtlarının göstergelerinin sıfır volt ya da sıfır amper göstermesi, anahtarı kapatılan lambaların sönmesi, ya da transformatör gürültüsünün kesilmesi gibi özelliklere güvenilmemelidir.( Nitekim hücrelerin üzerinde yanan ya da sönen ışıklar olmasına rağmen bu ışıklar zamanla bozulmuş ta olabilir. 36 kV gerilim seviyesinde ürünler satın alınarak 15,8 kV veya 10 kV işletme gerilimi olan şebekelerde bu ürünler kullanılmış olabilir. Bu durumda kapasitif gerilim bölücü den beslenen led ışıkları yanmayacaktır ve sizi yanıltacaktır. Muhakkak gerilimi tespit eden faz kontrol kalemleri ile kontrol yapılmalı sonrasında ise topraklama stankası ile gerilim olabilecek tüm noktalar kısa devre edilerek artık yani birikmiş gerilimler varsa bunlarda deşarj edilmeli yani boşaltılmalıdır.) İş bittiğinde çalışanların tehlikeyle karşılaşmayacaklarına kesinlikle inanıldıktan sonra tesisler gerilim altına alınmalıdır. Arızaya müdahale edildikten sonra merkeze güvenle enerjiyi verebilmek için bir önceki merkezden ya da sonrakinden topraklama ekipmanları açık duruma getirilmelidir. Gerekli emniyet açıklığı mesafesine ulaşarak uzak kumanda kablolarıyla tesis beslemesi yapılmalı bu yoksa ( DC beslemelerin olmaması durumu) izole eldiven ile manevra yapılmalıdır. Yeni tip hücrelerde 20 cm’ye kadar yakından güvenli manevra yapabilme ile ilgili tip testler yapılmaktadır. Önden yandan veya arkadan müdahale şeklinde uluslararası tanımlamalar vardır. Bu tanımlamaları yaklaşık 4 saatlik bir eğitimde vermekteyiz. Bu bölüme sığdırmamız mümkün olmadığından Mühendisler Odasındaki Seminerleri takip etmelisiniz.

Çalışılan bölüme yakın yerlerde, işletme esnasında gerilim altında bulunması gerekli başka bölümler varsa, bu bölümlerdeki gerilimli kısımlara dokunmayı önleyecek önlemler alınmalıdır. Örneğin bir anahtarlama hücresi içinde çalışılırken, kesici açıldığı halde, tesisin diğer bölümlerinde işletmeye devam edildiği için, ana barada gerilim bulunabilir. Bölmelendirilmemiş hücrelerde, hücre içine, hücre kapısı kapalı iken sokulmuş bulunan bir ayırma plakası ile bu koruma önlemi alınmış olmalıdır. Böyle bir önlem alınamıyorsa, baraların gerilimlerinin mutlaka kesilmesi gerekir. Bara bölümü bölmelendirilmiş bir hücrede bu ilave önleme gerek yoktur. ( Yazılmış olan bu kısıma kesinlikle itiraz ediyorum. Bütün anlattıklarımız, tedbirler, hep can güvenliği içindir. Yeni nesil hücrelerde bu tip çelişkiler bulunmamaktadır.

e) Kısa devre etme ve topraklama:
Gerilimi kesilmiş yüksek gerilim tesislerinde çalışılacaksa, çalışılacak bölüm önceden topraklanmış olan bir düzenek üzerinden kısa devre edilecektir. İşletmelerin sorumlu kimseleri, iş süresince çalışanların tehlikeyle karşılaşabileceği hiçbir devre kapama işlemi yapılmamasını sağlayacaktır. Kısa devre ve topraklama, ancak bütün çalışmalar bittikten ve bunları yapanların hepsine haber verildiği kesin olarak öğrenildikten sonra kaldırılabilir. Bağlama hücresi içinde çalışıldığında, bu hücreler kablo çıkış veya bara topraklama ayırıcıları ile donatılmış ise, bu aygıtların kapatılması ile istenen şart sağlanabilir. Çıkış hatlarının topraklanmasında kullanılan topraklama donanımı hücre içindeki öteki aygıtları topraklayamıyorsa, gerektiğinde topraklama ve kısa devre etme düzenlerini bağlamak için hücrede ya da aygıtlar üzerinde sabit bağlantı yapmaya uygun çıplak bölümler bırakılmalıdır.

Topraklama düzenleri, hücrelere girmeden topraklama tesislerine bağlanabilmelidir. Hücre kapısı bağlama sırasında açık olabilir, ancak bu durumda kapının açılabilmesi için mutlaka kesicinin açık olması şartı gerekli kilitlemelerle sağlanmış olmalıdır. Topraklama ve kısa devre etme işi, çalışma yapılan yerin yakınında ve olabilirse burası ile akım kaynakları arasında yapılacaktır. Topraklama ve kısa devre etme düzenleri, yapılan çalışmalardan dolayı ve çalışma süresince hiç kaldırılmayacak biçimde tesis edilecektir. Bir elektrik enerji tesisinde, yukarıda belirtilen önlemler alınmadan hiçbir bakım ve onarım çalışması yapılmamalıdır. Bu şarta rağmen tesisin yapılacak işler sırasında geriliminin kesilmesi imkansız ise, birisi işten sorumlu tutulan en az iki kişi görevlendirilmelidir. (Çalışma yapan kişi zaten tek başına asla çalışmamalıdır. Çalışma yönergelerinde ve yukarıdaki paragrafta görüldüğü üzere ‘‘ birisi işten sorumlu tutulan en az iki kişi görevlendirilmelidir’’ ibaresi boş yere konulmuş ve satır doldurmak için yazılmış değildir.)

Görevlilere verilecek donatım ve yönergeler

Madde 62- Kuvvetli akım tesislerinde çalışan görevlilere, çalıştığı kuruluş yada işletme tarafından yapacağı iş ve yükümlülükler konusunda bilgi verilecek ve gerekli açıklamalar yapılacaktır. Geçici olarak ya da gözetim altında tehlikesiz işlerde çalışanlara yapacakları işlere ilişkin yönerge verilmesi gerekir. kullanılabilir durumda hazır bulundurulacaktır. Söz konusu tesislerde çalışmak için EKAT Belgesi şarttır. Ancak; Yaptırılan iş, sağlık ve yaşam için tehlikeli ise, iş yaptıran, çalışanları gerekli koruyucu malzemelerle donatmak zorundadır. Tesisin uygun noktalarında, kaza durumlarında gerekli olacak ilk yardım malzemeleri ve kurtarma aygıtları her an güvenle kullanılabilir durumda hazır bulundurulacaktır.

Söz konusu tesislerde çalışmak için EKAT Belgesi şarttır. Ancak;

Ancak EKAT Belgesi olan, yılların deneyimli TEDAŞ (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. )personelleri dahi 5(BEŞ) yılda bir kez yeniden eğitim alıp EKAT belgelerini yenilemek zorundadır. Gelişen teknolojiyle birlikte yeni ürünler kullanılmaya yeni imalatçılar ortaya çıkmakta ve ürün çeşitliliği yaşanmaktadır. Bu kurslarda yeni ürünler personele tanıtılmakta ve eğitim verilmektedir. Aslında Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği esas alındığında TEİAŞ ve TEDAŞ Kurumlarının Yönetmeliklere ne kadar aykırı bir işlem yaptıkları da ortaya çıkmaktadır. Yönetmelikte ‘’ Tüm yüksek gerilimli kuvvetli akım tesislerinde teknik konulardan sorumlu elektrik mühendisi olmalıdır. 154 kV ve daha büyük kuvvetli akım tesislerinde (uzaktan kumanda edilen TM ler hariç) işletme sorumlusu olarak en az bir elektrik mühendisi bulundurulmalıdır.’’ İbaresine aykırı olarak 154 kV ‘luk 380 kV’luk tesisler ucuza yönetilmek maksadıyla ilgili kurumlar tarafından ihale edilmekte ve denetlemesi yapılmamaktadır. Tesis sadece bir mühendise emanet ediliyor. 8- 10 adet İTM tesisini bir mühendis nasıl idare edip denetleyecek olduğu hiç göz önüne alınmıyor.

İşletmeler tekrar TEİAŞ tarafından geri alınması isabetli olacaktır. Bizim konumuza gelirsek arızalı işlerin giderilmesi için gönderilen personellerimizin başında fiziki olarak bir mühendisin bulunduğunu bile tahmin etmiyorum. Hal böyle olunca bir adet mühendisi yanında çalıştırmaya başlayan firmalar bırakın kendileri bir tesisi işletmeyi Şehir Şebekelerini yönetmeye çalışmaktalar. Bir de tekrar alt taşeronlara bu işleri ihale ederek tecrübesiz, belgesiz iş ehliyeti olmayan kişilere taşero ederek daha ucuza mal etmeye çalışıyorlar.

Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ni esas alarak , açıklamalar ile sizlere bilgi ve tecrübemi aktarmaya çalıştım. Bilgisiz kalmayın. Tüm sıkıntılarınızı evde bırakın ve işe öyle başlayın. Gözle görülmez elle tutulmaz bir merettir bu cereyan. Sağlıcakla kalın .

Yusuf Süreyya TOPGAÇ

Инженер-электрик

4. seviye Yangın Eğitmeni